Motor ve Araç Tekniği
Ateşleme Sistemi
Benzinli motorlarda, silindirdeki yakıt-hava karışımını buji (ateşleme bujisi) aracılığıyla kıvılcım çıkararak yakan ve motorun çalışmasını sağlayan sistemdir.
Ateşleme Sisteminin Amacı
Ateşleme sistemi, benzinli motorlarda silindirdeki hava-yakıt karışımını uygun zamanda ateşleyerek motorun çalışmasını sağlar. Yanma olayı doğru anda gerçekleşmezse motor performansı düşer, yakıt tüketimi artar ve egzoz emisyonları yükselir.
Bu nedenle ateşleme sistemi, motorun “kıvılcım üreten kalbi” olarak kabul edilir.
Not: Dizel motorlarda ateşleme sistemi bulunmaz; çünkü dizel yakıt, sıkıştırma ısısıyla kendiliğinden tutuşur.
Ateşleme Sisteminin Temel Parçaları
Bir ateşleme sisteminde enerji, aküden alınarak yüksek gerilime dönüştürülür ve bujilere iletilir. Bu işlemi sağlayan başlıca parçalar şunlardır:
Akü: Sisteme düşük gerilimli elektrik enerjisi sağlar.
Bobin (Ateşleme Bobini): Düşük gerilimi 20.000–30.000 volta kadar yükseltir.
Distribütör (Dağıtıcı): Yüksek gerilimi doğru sırayla bujilere gönderir.
Bujiler: Silindir içindeki karışımı kıvılcımla ateşler.
Ateşleme Anahtarı: Sistemi başlatan temel kontrol elemanıdır.
Günlük örnek: Bir çakmakta nasıl küçük bir kıvılcım yanmayı başlatıyorsa, buji de aynı şekilde karışımı tutuşturur.
Ateşleme Sisteminin Çeşitleri
Teknolojinin gelişmesiyle ateşleme sistemleri de modernleşmiştir:
Klasik Ateşleme Sistemi: Mekanik kontaklar ve distribütörle çalışır. Günümüzde nadir kullanılır.
Elektronik Ateşleme Sistemi: Kontak yerine sensörler ve elektronik kontrol birimi kullanılır. Daha verimli ve bakım gerektirmez.
Tam Elektronik (Dağıtıcısız) Sistem: Her silindire ayrı bobin bulunur; kıvılcım doğrudan bujiye gider. Modern araçlarda en yaygın sistemdir.
Bu sistemler, yakıtın tam zamanında ve tam güçle yanmasını sağlayarak motorun verimliliğini, performansını ve emisyon değerlerini doğrudan etkiler.
Kısa Özet
Ateşleme sistemi, benzinli motorlarda karışımı kıvılcımla tutuşturur.
Akü, bobin, distribütör ve buji temel bileşenlerdir.
Elektronik sistemler, klasik ateşlemeye göre daha verimli ve güvenilirdir.