Motor ve Araç Tekniği
Yağlama Sistemi
Motorun çalışan parçaları arasındaki sürtünmeyi azaltarak aşınmayı önleyen ve motorun soğumasına yardımcı olan sistemdir.
Yağlama Sisteminin Amacı
Yağlama sistemi, motorun hareketli parçaları arasındaki sürtünmeyi azaltmak, aşınmayı önlemek ve ısının dengeli dağılmasını sağlamak için kullanılır. Motor çalışırken piston, krank mili, supaplar ve yataklar gibi birçok parça sürekli temas hâlindedir. Bu temas, yağ olmadan kısa sürede aşırı ısınmaya ve parça hasarına yol açar.
Bu yüzden yağlama sistemi, motorun ömür uzatan gizli koruyucusudur.
Not: Motor yağı yalnızca sürtünmeyi azaltmaz; aynı zamanda soğutma, temizlik ve korozyon önleme görevini de üstlenir.
Yağlama Sisteminin Temel Parçaları
Bir motorun yağlama sistemi, yağın depolanması, pompalanması, süzülmesi ve tekrar dolaşıma girmesi esasına dayanır. Başlıca bileşenleri şunlardır:
Yağ Karteri: Motorun alt kısmında yer alır; yağı depolar.
Yağ Pompası: Yağı karterden alarak basınçla sistemin içine gönderir.
Yağ Filtresi: İçinde biriken kir, metal parçacıkları ve kurumları süzer.
Yağ Kanalları: Yağın motor içindeki hareketli yüzeylere ulaşmasını sağlar.
Basınç Supabı: Sistemdeki yağ basıncını sabit tutar, aşırı basıncı önler.
Günlük örnek: Yağ filtresi tıkanmış bir araçta yağ basıncı düşer; bu durum motorun “yağsız kalmasına” ve ciddi hasara yol açabilir.
Yağlama Yöntemleri
Motorlarda kullanılan başlıca yağlama yöntemleri şunlardır:
Basınçlı Yağlama: Yağ pompa yardımıyla basınç altında hareketli parçalara gönderilir (modern motorlarda yaygındır).
Püskürtmeli Yağlama: Dönen parçalar yağı etrafa sıçratarak yağlamayı sağlar (küçük motorlarda görülür).
Karma Yağlama: Hem basınçlı hem püskürtmeli sistem birlikte kullanılır.
Bu yöntemlerin hepsi, motorun sürekli ve güvenli şekilde çalışması için yağ filmini koruma prensibine dayanır.
Kısa Özet
Yağlama sistemi, sürtünmeyi azaltır, ısıyı dağıtır ve motoru korur.
Karter, pompa, filtre ve yağ kanalları sistemin temel parçalarıdır.
Basınçlı yağlama modern motorlarda en verimli ve güvenilir yöntemdir.