Motor ve Araç Tekniği
Dizel Motorların Yakıt Sistemi
Yüksek basınçlı bir pompa aracılığıyla mazotu doğrudan silindir içindeki sıkışmış havanın üzerine püskürterek ateşlemeyi sağlayan sistemdir.
Yakıt Sisteminin Amacı
Dizel motorların yakıt sistemi, mazotu depodan alarak yüksek basınç altında silindirlere püskürten sistemdir. Amaç, her silindire doğru zamanda, uygun miktarda ve yüksek basınçla yakıt göndermektir. Çünkü dizel motorlarda yanma, sıkıştırılmış sıcak hava içinde yakıtın kendiliğinden tutuşmasıyla gerçekleşir.
Bu nedenle yakıt sisteminin doğru çalışması, motorun performansı ve yakıt ekonomisi açısından kritik öneme sahiptir.
Not: Dizel motorlarda buji bulunmaz; ateşleme, yakıtın sıcak hava ile temas ettiğinde kendiliğinden yanmasıyla olur.
Dizel Yakıt Sisteminin Temel Parçaları
Dizel yakıt sistemi birkaç ana bölümden oluşur:
Yakıt Deposu: Dizel yakıtın depolandığı kısımdır.
Yakıt Pompası (Besleme Pompası): Yakıtı depodan alır ve enjeksiyon pompasına gönderir.
Yakıt Filtresi: Mazottaki su, pas veya kir parçacıklarını süzerek sistemi korur.
Enjeksiyon Pompası: Yakıtı çok yüksek basınca çıkararak enjektörlere yollar.
Enjektörler: Yüksek basınçlı yakıtı silindire çok ince zerrecikler halinde püskürtür.
Dönüş Hattı: Kullanılmayan yakıtı tekrar depoya gönderir.
Günlük örnek: Enjektörlerde tıkanma olursa, motor düzensiz çalışır, zor çalışır veya “tekleme” yapar.
Yakıt Püskürtme Sistemleri
Dizel motorlarda kullanılan püskürtme sistemleri teknolojik gelişmelere göre değişmiştir:
Mekanik Enjeksiyon Sistemi: Yakıt miktarı ve zamanlaması mekanik olarak ayarlanır. Eski dizel motorlarda kullanılır.
Elektronik Kontrollü Enjeksiyon (Common Rail): Yakıt, bir ortak yakıt hattında yüksek basınçta tutulur. Enjektörler, elektronik kontrol ünitesi (ECU) tarafından hassas şekilde yönetilir.
Pompa-Enjektör Sistemi (Pumpe Düse): Her silindire özel pompa ve enjektör birleştirilmiştir; yüksek püskürtme basıncı sağlar.
Modern dizel motorlarda Common Rail sistemi yaygındır; bu sistem daha sessiz, güçlü ve çevre dostu çalışır.
Kısa Özet
Dizel yakıt sistemi, yakıtı yüksek basınçla silindire püskürterek yanmayı sağlar.
Depo, filtre, pompa, enjektör ve dönüş hattı temel bileşenlerdir.
Common Rail sistemleri, modern dizel motorlarda yüksek verim ve düşük emisyon sunar.