Motor ve Araç Tekniği
Güç Aktarma Organları
Motordan aldığı gücü (dönme hareketini) tekerleklere ileterek aracın hareket etmesini sağlayan debriyaj, vites kutusu, şaft ve diferansiyel gibi parçaların tümüdür.
Güç Aktarma Sisteminin Amacı
Güç aktarma organları, motor tarafından üretilen mekanik gücü tekerleklere ileterek aracın hareket etmesini sağlayan sistemler bütünüdür. Motor tek başına aracı hareket ettiremez; ürettiği dönme gücü, uygun hız ve tork değerlerine çevrilerek tekerleklere aktarılır.
Bu sistem aynı zamanda aracın hızını, yönünü ve çekiş gücünü kontrol etmeye de yarar.
Not: Güç aktarma organları, motorun “kas sistemi” gibidir; üretilen gücü yola aktarır.
Güç Aktarma Organlarının Temel Parçaları
Bir araçta güç aktarımı, motor çıkışından başlayarak tekerleklere kadar şu bileşenlerle gerçekleşir:
Debriyaj (Kavrama): Motorla vites kutusu arasındaki bağlantıyı geçici olarak kesip bağlar. Vites değiştirirken motor gücünün tekerleklere ani iletimini önler.
Vites Kutusu (Şanzıman): Motor gücünü farklı hız ve tork oranlarına dönüştürür. Manuel, otomatik ve yarı otomatik türleri vardır.
Şaft: Gücü vites kutusundan diferansiyele iletir. Özellikle arkadan itişli araçlarda bulunur.
Diferansiyel: Gücü akslara dağıtır ve virajlarda tekerleklerin farklı hızda dönmesini sağlar.
Akslar: Diferansiyelden aldığı tahriki tekerleklere iletir.
Günlük örnek: Viraj alırken içteki tekerlek dıştakinden daha kısa yol alır; diferansiyel sistemi bu farkı dengeleyerek kaymayı önler.Motorun Çalışma Prensibi
Güç Aktarma Düzenleri
Araçlarda tahrik sistemleri, gücün hangi tekerleklere iletildiğine göre sınıflandırılır:
Önden Çekiş (FWD): Güç ön tekerleklere aktarılır. Yakıt ekonomisi ve hafif yapı avantajı sağlar.
Arkadan İtiş (RWD): Güç arka tekerleklere iletilir. Spor ve yük araçlarında tercih edilir.
Dört Tekerlekten Çekiş (4WD / AWD): Güç tüm tekerleklere dağıtılır. Arazide ve kaygan zeminde yüksek tutuş sağlar.
Not: 4x4 sistemli araçlar, kötü yol koşullarında dengeli çekiş sağlar ancak yakıt tüketimi daha fazladır.
Kısa Özet
Güç aktarma organları, motor gücünü tekerleklere ileten sistemlerdir.
Debriyaj, şanzıman, şaft, diferansiyel ve aks temel bileşenlerdir.
Tahrik düzenine göre önden çekiş, arkadan itiş ve dört çekiş sistemleri kullanılır.