Soğutma Sisteminin Amacı

Motor çalışırken yanma sonucu çok yüksek sıcaklıklar (800–2500°C) oluşur. Bu ısı kontrol altına alınmazsa motor parçaları genleşir, yağ özelliğini kaybeder ve ciddi hasarlar meydana gelir.
Soğutma sistemi, bu fazla ısıyı motor bloğundan uzaklaştırarak çalışma sıcaklığını dengede tutan bir düzendir. İdeal motor sıcaklığı genellikle 85–95°C arasındadır.

Not: Soğutma sistemi yalnızca motoru soğutmakla kalmaz, aynı zamanda yakıt ekonomisini ve performansı da korur.

Soğutma Sisteminin Temel Parçaları

Bir araçtaki soğutma sistemi, su (veya antifriz) dolaşımıyla ısının motor dışına taşınmasını sağlar. Başlıca parçaları şunlardır:

• Radyatör: Soğutma sıvısındaki ısıyı dış havaya verir.

• Su Pompası: Sıvının motor içinde sürekli dolaşmasını sağlar.

• Termostat: Sıcaklık belirli seviyeye ulaşmadan sıvının radyatöre geçişine izin vermez; motorun çabuk ısınmasını sağlar.

• Vantilatör (Fan): Radyatöre hava akışı sağlar, özellikle düşük hızlarda soğutmayı destekler.

• Genleşme Kabı: Sıvı hacmindeki artışı dengeler.

• Antifriz: Suyun donmasını ve kaynamasını önleyen katkı maddesidir.

Günlük örnek: Termostat arızalandığında motor çok yavaş ısınır veya tam tersi, aşırı ısınır. Bu durumda hararet göstergesi normal dışı değerler gösterir.

Soğutma Sisteminin Çeşitleri

Araçlarda kullanılan iki ana soğutma sistemi vardır:

1. Hava Soğutmalı Sistem: Silindir çevresinde hava kanatçıkları bulunur; fan yardımıyla soğutulur. Küçük motorlarda (örneğin motosikletlerde) yaygındır.

2. Su (Sıvı) Soğutmalı Sistem: Motor bloğu içindeki kanallardan su/antifriz karışımı dolaşır. Otomobil ve kamyon motorlarında kullanılır.

Su soğutmalı sistem, ısıyı daha dengeli dağıttığı için modern araçlarda standarttır.

Kısa Özet

• Soğutma sistemi, motorun aşırı ısınmasını önleyerek verimli çalışmasını sağlar.

• Radyatör, pompa, termostat, fan ve antifriz sistemin ana parçalarıdır.

• Su soğutmalı sistem, günümüzde en yaygın ve etkili soğutma yöntemidir.